Mục lục bài viết
Theo Trading Economics, giá cà phê hiện đạt mức cao lịch sử, phản ánh tác động từ thời tiết, nguồn cung và biến động tiền tệ. Bước sang năm 2025, thị trường đứng trước ngã rẽ lớn: liệu giá cà phê sẽ tiếp tục leo thang, hay sẽ bước vào giai đoạn điều chỉnh sau thời gian tăng nóng?
Hai loại cà phê chính, arabica và robusta, đều chịu ảnh hưởng từ các thách thức lớn. Arabica, chất lượng cao hơn, được trồng ở độ cao lớn tại Mỹ Latin, với Brazil và Colombia dẫn đầu. Trong khi đó, robusta, phổ biến hơn ở Đông Nam Á, do Việt Nam và Indonesia thống trị.
1. Dự báo sản lượng đường thế giới
Sản lượng đường tại khu vực sản xuất hàng đầu Trung Nam Brazil được dự kiến vẫn tăng, mặc dù sản lượng mía giảm nhẹ do các nhà máy ưu tiên sản xuất chất làm ngọt hơn nhiên liệu sinh học ethanol.
Tuy vậy, sản lượng đường tại Ấn Độ (nhà sản xuất lớn thứ hai) lại được dự kiến sẽ sụt giảm. Theo dự báo, Ấn Độ sẽ sản xuất được 31.6 triệu tấn đường trong niên vụ 2023/24 (tháng 10 – tháng 9), giảm xuống còn 29 triệu tấn đường trong niên vụ 2024/25 sắp tới.
Czarnikow cho biết nếu không có tăng trưởng ở Ấn Độ sẽ dẫn đến sản lượng đường toàn cầu niên vụ 2024/25 có thể sụt giảm.
Nguồn: Tradingeconomics.com
2. Năm 2024 là năm chứng kiến kỷ lục chưa từng có của giá cà phê
Trong năm qua, giá cà phê đã đạt đỉnh lịch sử, đặc biệt với Arabica và Robusta – hai dòng sản phẩm chủ lực trên thị trường. Arabica, loại cà phê cao cấp được trồng tại Mỹ Latin, đã dao động trong khoảng 2,00 – 2,30 USD/pound, trong khi Robusta, chủ yếu trồng ở Việt Nam và Indonesia, vượt mức 2.400 USD/tấn.
Những yếu tố như gián đoạn nguồn cung, biến đổi khí hậu và căng thẳng địa chính trị là nguyên nhân chính đẩy giá lên cao, đặt ra nhiều dự đoán thú vị cho năm 2025.
Nguồn: statista.com
3. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến giá cà phê năm 2025
Thời tiết và biến đối khí hậu
Thời tiết và biến đổi khí hậu là những yếu tố chính tác động đến giá cà phê toàn cầu. Hiện tượng El Niño, dự kiến kéo dài đến năm 2025, đang gây ảnh hưởng lớn đến các vùng sản xuất chính như Brazil, Colombia và Việt Nam. Tình trạng khô hạn kéo dài hoặc mưa lớn bất thường đều có thể làm giảm năng suất, hạn chế nguồn cung và đẩy giá cà phê tăng cao.
Tại Brazil, lượng mưa dưới mức trung bình từ tháng 4 đã làm tổn hại cây cà phê trong giai đoạn ra hoa quan trọng, ảnh hưởng đến triển vọng vụ mùa arabica 2025-2026.
Theo trung tâm giám sát thiên tai Cemaden, nước này đang trải qua thời tiết khô hạn nhất từ năm 1981. Hạn hán kéo dài từ tháng 4 đến tháng 9 đã làm cạn kiệt độ ẩm đất, khiến cây không thể nở hoa hoặc phát triển đầy đủ, đe dọa cả sản lượng hiện tại và tương lai.
Colombia, nhà sản xuất arabica lớn thứ hai thế giới, vẫn đang phục hồi sau đợt hạn hán đầu năm.
Biến đổi khí hậu dài hạn cũng tác động mạnh đến diện tích đất trồng cà phê, khiến nhiều vùng trồng phải thu hẹp. Brazil, nơi cung cấp 40% sản lượng cà phê toàn cầu, có thời tiết quyết định đến giá cả. Mùa mưa là thời điểm dự đoán sản lượng vụ sau; nếu thời tiết thuận lợi, giá cà phê sẽ giảm, ngược lại nếu không thuận lợi, giá sẽ cao. Khô hạn ảnh hưởng lớn hơn sương giá, làm cây cà phê không thể phát triển và gây thiệt hại cho vụ thu hoạch. Tình trạng này có thể kéo dài, tác động đến sản lượng cà phê năm sau, khiến nguồn cung càng thắt chặt.
Việt Nam, với vị trí là quốc gia sản xuất cà phê lớn thứ hai, cũng đang đối mặt với hạn hán kéo dài, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến vụ mùa cà phê trong ba năm qua.
Nguồn cung bị hạn chế
Tác nhân thứ 2 ảnh hưởng đến giá cà phê là biến động từ nguồn cung.
Brazil, quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, đối mặt với chu kỳ thu hoạch hai năm một lần. Sau vụ thu hoạch mạnh mẽ năm 2024, sản lượng năm 2025 có thể giảm mạnh, làm hạn chế nguồn cung toàn cầu.
Theo Volcafe Ltd., sản lượng arabica của Brazil trong vụ tới được dự báo chỉ đạt 34,4 triệu bao, giảm 11 triệu bao so với dự kiến tháng 9, dẫn đến mức thiếu hụt toàn cầu 8,5 triệu bao trong niên vụ 2025-2026. Đây sẽ là năm thứ 5 liên tiếp thị trường cà phê rơi vào tình trạng thâm hụt, điều chưa từng xảy ra.
Việt Nam, quốc gia xuất khẩu robusta hàng đầu, cũng đối mặt với nhiều thách thức. Thời tiết khắc nghiệt làm ảnh hưởng đến các vùng thu hoạch trọng điểm, trong khi xuất khẩu chậm gây thêm áp lực lên thị trường.
Vicofa dự báo sản lượng niên vụ 2024-2025 giảm 5%, chỉ còn khoảng 1,6 triệu tấn, đánh dấu năm thứ hai liên tiếp sản lượng suy giảm. Hạn hán nghiêm trọng trong mùa khô vừa qua làm cây cà phê thiếu nước, khiến quả nhỏ lại và sản lượng giảm.
Ngoài ra, diện tích canh tác thu hẹp cũng là nguyên nhân chính khiến nguồn cung từ Việt Nam suy yếu, làm thắt chặt hơn nữa thị trường cà phê toàn cầu.
Tồn kho toàn cầu ở mức thấp
Yếu tố thứ 3 là lượng hàng tồn kho toàn cầu.
Mức tồn kho thấp vào năm 2024 có thể kéo dài sang năm 2025, tạo thêm áp lực tăng giá. “Tồn kho ở các nước tiêu thụ đang giảm, mức xuất khẩu tăng và khối lượng sản xuất thấp hơn là những yếu tố tích tụ khác”, Emmanuel Dias, Phó chủ tịch phụ trách giao dịch Châu Âu tại Swiss Water Decaf cho biết. “Theo Tổ chức Cà phê Quốc tế, xuất khẩu toàn cầu đạt khoảng 135 triệu bao 60kg trong năm nay – tăng 11% so với năm trước”. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), dự báo sản lượng cà phê niên vụ 2024 – 2025 của Brazil là 66,4 triệu bao, thấp hơn dự báo trước đó là 69,9 triệu bao.
Dự báo lượng cà phê tồn kho của Brazil là 1,2 triệu bao vào cuối mùa vụ 2024/25 vào tháng 6, giảm 26% so với cùng kỳ năm trước. Tồn kho cạn kiệt và sản lượng arabica thấp hơn ở Brazil sẽ tiếp tục để lại khoảng cách đáng kể trong nguồn cung cà phê toàn cầu.
Mức tồn kho thấp vào năm 2024 có thể kéo dài sang năm 2025
Những biến động của tiền tệ và thương mại
Cuối cùng, những biến động tiền tệ và thương mại cũng sẽ quyết định giá cà phê năm sau.
Là hàng hóa giao dịch bằng USD, giá cà phê rất nhạy cảm với thay đổi tỷ giá. Đồng USD yếu hơn có thể tạo điều kiện hỗ trợ giá cà phê.
Bên cạnh đó, căng thẳng địa chính trị và các hạn chế thương mại đang làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Năm 2024 chứng kiến chuỗi cung ứng cà phê chịu áp lực từ chi phí hậu cần leo thang, biến động giá nhiên liệu và xung đột địa chính trị. Nhiên liệu, chiếm 30-40% chi phí vận chuyển, đã tăng mạnh do chiến tranh Ukraine và căng thẳng ở Trung Đông, khiến giá cước vận chuyển tăng vọt.
Việc chuyển hướng tàu tránh khu vực xung đột làm kéo dài thời gian và gia tăng chi phí vận chuyển. Ví dụ, xuất khẩu cà phê từ Ethiopia gặp trở ngại lớn do các cuộc tấn công tên lửa và máy bay không người lái tại Biển Đỏ, do lực lượng Houthi gây ra.
Ở các quốc gia xuất khẩu lớn như Brazil và Việt Nam, hậu cần chiếm 15-20% giá cà phê cuối cùng, với tình trạng thiếu container và thời gian vận chuyển kéo dài gây thêm áp lực. Những yếu tố này dự kiến sẽ tiếp tục làm tăng chi phí, ảnh hưởng đáng kể đến thị trường cà phê toàn cầu trong năm tới.
4. Triển vọng giá cà phê năm 2025
Giá cà phê năm 2025 được dự báo duy trì ở mức cao, với nhiều biến động do ảnh hưởng từ khí hậu, chuỗi cung ứng gặp khó khăn và sự thay đổi trong nhu cầu. Cả Arabica và Robusta đều đối mặt với nguồn cung chặt chẽ, hỗ trợ giá trong ngắn và trung hạn.
Theo Nasdaq.com, Cục Nông nghiệp Nước ngoài (FAS) thuộc USDA dự báo sản lượng cà phê toàn cầu trong niên vụ 2024/25 sẽ tăng 4% so với năm trước, đạt 174,855 triệu bao. Sản lượng arabica được kỳ vọng tăng 1,5% lên 97,845 triệu bao, trong khi robusta tăng mạnh 7,5% lên 77,01 triệu bao. Tuy nhiên, lượng tồn kho cuối niên vụ 2024/25 dự kiến giảm 6,6%, xuống mức thấp nhất trong 24 năm là 20,867 triệu bao.
Riêng sản lượng của Brazil, theo FAS, dự báo đạt 66,4 triệu bao, thấp hơn mức 69,9 triệu bao dự kiến trước đó. Tồn kho cà phê của Brazil cuối mùa vụ cũng giảm 26%, chỉ còn 1,2 triệu bao vào tháng 6/2025.
Thị trường cà phê năm 2025 hứa hẹn sẽ sôi động, với sự pha trộn giữa rủi ro và cơ hội. Các yếu tố như thời tiết, biến động tiền tệ, và cung cầu toàn cầu sẽ là chìa khóa quyết định giá cả. Với nhiều bất ổn, cà phê có thể tiếp tục là tâm điểm chú ý trên thị trường hàng hóa.
>>> Xem thêm: Các bài phân tích mới nhất tại đây.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn mở tài khoản chứng khoán VPBankS
Tải ứng dụng đầu tư NEO Invest (VPBankS) tại đây hoặc quét mã QR:
SĐT/Zalo: 0909689963
Tổng hợp & TDStock
Tác giả
