Mục lục bài viết
Đầu tư cổ tức – cách tiếp cận này thường ưu tiên những tài sản có tỷ suất cổ tức cao, mang lại thu nhập ổn định. Tuy nhiên, không nhất thiết phải chỉ chọn cổ phiếu “cổ tức cao”. Một số nhà đầu tư lại tìm đến doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng cổ tức bền vững theo thời gian, tức là không chỉ trả đều mà còn tăng đều qua từng năm.
Dù chọn cách nào, mục tiêu cốt lõi của chiến lược này là tạo ra một dòng thu nhập ổn định từ khoản đầu tư – thay vì phụ thuộc vào biến động giá cổ phiếu.
=> Tham khảo bài viết: 5 bước tiếp cận với chiến lược đầu tư cổ tức
Đối tượng ưa chuộng chiến lược này
Chiến lược đầu tư cổ tức thường được những nhà đầu tư giàu có, có nhiều tiền nhàn rỗi hoặc người đã nghỉ hưu ưa chuộng, bởi họ không còn mục tiêu “tăng vốn” mạnh như giai đoạn đầu tư tích lũy.
Trong giai đoạn nghỉ hưu, ưu tiên chính là dòng tiền ổn định để chi tiêu – và cổ tức chính là nguồn thu nhập đều đặn, ít rủi ro hơn so với việc bán cổ phiếu khi thị trường biến động.
Những luận điểm ủng hộ việc đầu tư cổ tức
1. Khi đầu tư dài hạn, điều quan trọng nhất là dòng thu nhập
Nếu bạn nắm giữ cổ phiếu trong nhiều năm, thậm chí “vô thời hạn”, toàn bộ lợi nhuận thực tế bạn nhận được chính là cổ tức – vì giá cổ phiếu chỉ là biến động tạm thời.
Việc tập trung vào dòng cổ tức thay vì biến động giá có thể mang lại lợi ích về mặt tâm lý đầu tư:
- Giúp nhà đầu tư không bị cuốn theo biến động ngắn hạn,
- Giảm xu hướng “bán tháo khi thị trường giảm”,
- Và khuyến khích giữ vững kỷ luật đầu tư dài hạn.
2. Giảm chi phí đầu tư
Giữ cổ phiếu lâu dài để nhận cổ tức đồng nghĩa với việc:
- Giảm chi phí giao dịch,
- Và giảm thuế từ lãi vốn (Capital Gains Tax) vì ít giao dịch mua – bán.
Nhờ vậy, tổng lợi nhuận thực tế sau chi phí có thể cao hơn so với những chiến lược “lướt sóng” thường xuyên.
3. Cổ tức cao không đồng nghĩa tăng trưởng thấp
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng: Doanh nghiệp có tỷ lệ chi trả cổ tức cao (payout ratio cao) trong lịch sử lại thường có tăng trưởng lợi nhuận cao hơn trung bình, trái với quan điểm truyền thống cho rằng “giữ lại lợi nhuận nhiều thì mới tăng trưởng mạnh”.
Điều này gợi ý rằng đầu tư vào cổ phiếu trả cổ tức cao không chỉ mang lại thu nhập đều đặn, mà còn có tiềm năng tạo tổng lợi nhuận cao hơn nhờ tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp.
- Bằng chứng cho thấy tỷ lệ chi trả cổ tức cao hơn có liên quan đến tăng trưởng thu nhập cao hơn – Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ chi trả cổ tức cao hơn (tức là tỷ lệ phần trăm thu nhập được chi trả dưới dạng cổ tức) trong lịch sử thường có liên quan đến tăng trưởng thu nhập cao hơn chứ không phải thấp hơn như dự kiến. Điều này ngụ ý rằng đầu tư vào cổ phiếu trả cổ tức hào phóng có tiềm năng tạo ra tổng lợi nhuận cao hơn
Bạn có thể thấy rõ điều này ở cổ phiếu SCS – CTCP Dịch vụ hàng hóa Sài Gòn (SCSC).
Hằng năm, SCS trả cổ tức bằng tiệt mặt cho cổ đông với Tỷ suất cổ tức (Dividend yield) trung bình gần 10%. Tuy trả dành phần lớn lợi nhuận để trả cổ tức, nhưng SCS vẫn duy trì được tốc độ tăng trường ấn tượng với tốc độ tăng trưởng kép 10 năm (CARG) đạt 22.3%.
Nguồn: https://iboard.ssi.com.vn/
Nguồn: https://iboard.ssi.com.vn/
Những luận điểm phản biện chiến lược đầu tư cổ tức
Dù đầu tư cổ tức mang lại cảm giác ổn định và dòng tiền đều đặn, nhưng không phải không có những hạn chế và góc nhìn phản biện. Nhiều chuyên gia cho rằng việc quá tập trung vào cổ tức có thể khiến nhà đầu tư đánh mất góc nhìn tổng thể về hiệu quả đầu tư.
Dưới đây là các lập luận thường được đưa ra để chất vấn chiến lược đầu tư cổ tức:
1. Dòng thu nhập từ cổ tức không quan trọng bằng tổng lợi nhuận (Total Return)
Giá trị tài sản của một nhà đầu tư phụ thuộc vào tổng lợi nhuận – tức là cổ tức nhận được cộng với phần lãi/lỗ vốn (capital gain/loss).
Việc lợi nhuận đến từ cổ tức hay từ tăng giá cổ phiếu không tạo ra khác biệt đáng kể về giá trị thực.
Nếu nhà đầu tư cần tiền để chi tiêu, họ có thể:
- Nhận cổ tức (thu nhập thụ động), hoặc
- Bán bớt cổ phiếu để rút vốn.
Về nguyên tắc, hai cách này tương đương nhau về mặt tài chính – trừ khi thuế thu nhập thừ cổ tức và thuế lãi vốn khác biệt đáng kể, hoặc phí giao dịch cao.
2. Tâm lý “không bao giờ phải bán” không phải lúc nào cũng tốt
Tư tưởng “chỉ đầu tư để hưởng cổ tức và không bao giờ bán cổ phiếu” chỉ hợp lý khi doanh nghiệp thật sự bền vững và có triển vọng dài hạn.
Nếu bạn nắm giữ một blue-chip thực sự (doanh nghiệp đầu ngành, tăng trưởng ổn định) thì có thể chiến lược này hoạt động tốt. Nhưng trong thực tế, tìm được doanh nghiệp tồn tại và thịnh vượng trong hàng chục năm là cực kỳ khó.
Hơn nữa, giá cổ phiếu không bao giờ “vô nghĩa”. Khi giá cổ phiếu tăng quá mạnh, tỷ suất cổ tức (dividend yield) giảm xuống – và mức lợi nhuận kỳ vọng trong tương lai cũng thấp hơn.
Khi đó, việc bán bớt cổ phiếu để chuyển sang cơ hội hấp dẫn hơn có thể là quyết định hợp lý.
3. Cổ tức cao có thể là tín hiệu cảnh báo (Dividend Trap)
Không phải cổ tức cao lúc nào cũng tốt. Một tỷ suất cổ tức bất thường đôi khi là dấu hiệu doanh nghiệp đang gặp rủi ro – gọi là bẫy cổ tức (dividend trap).
Ví dụ:
- Cổ tức được chi trả không phải từ lợi nhuận thật sự, mà từ vốn huy động mới hoặc vay nợ,
- Doanh nghiệp có thể phát hành thêm cổ phiếu hoặc vay vốn chỉ để duy trì cổ tức cao, tạo cảm giác “ổn định” giả tạo cho nhà đầu tư.
Trong trường hợp đó, doanh nghiệp thực chất đang phân phối vốn chứ không phải lợi nhuận, và dòng cổ tức đó không bền vững.
Không có gì thay thế được các nguyên tắc đầu tư cơ bản
Yếu tố thực sự quyết định lợi nhuận đầu tư không nằm ở việc lợi nhuận đến từ cổ tức hay tăng giá cổ phiếu, mà nằm ở nền tảng cơ bản (fundamentals) của doanh nghiệp.
Ví dụ:
Một công ty chi trả phần lớn lợi nhuận của mình dưới dạng cổ tức có thể phản ánh hai mặt:
- Kỷ luật tài chính cao, minh chứng cho việc doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả, hoặc
- Thiếu cơ hội tăng trưởng mới, nên không có nơi tốt hơn để tái đầu tư lợi nhuận.
Ngược lại, việc một doanh nghiệp giữ lại phần lớn lợi nhuận có thể cho thấy:
- Tiềm năng tăng trưởng hấp dẫn, nếu họ có dự án sinh lời cao trong tương lai,
- Hoặc sự miễn cưỡng chia sẻ lợi nhuận với cổ đông, dù lợi nhuận giữ lại không được sử dụng hiệu quả.
Điều quan trọng là nhà đầu tư phải phân biệt được doanh nghiệp đang ở trường hợp nào — vì chất lượng của quyết định đó ảnh hưởng đến khả năng tạo ra giá trị cổ đông dài hạn, chứ không phải bản thân việc trả cổ tức.
Nói cách khác, khả năng tạo và duy trì giá trị cổ đông (shareholder value) mới là yếu tố cốt lõi quyết định liệu một cổ phiếu có mang lại lợi nhuận dài hạn bền vững cho nhà đầu tư hay không.
Vậy, đầu tư cổ tức có thật sự hợp lý?
Không có câu trả lời duy nhất cho câu hỏi này.
Chiến lược đầu tư cổ tức có thể phù hợp với một số nhóm nhà đầu tư — đặc biệt là những người tích lũy tài sản dài hạn (wealth accumulators), có tầm nhìn nhiều năm và muốn tập trung vào dòng thu nhập thụ động.
Tuy nhiên, lời khuyên quan trọng là:
- Hãy tập trung vào nền tảng đầu tư (fundamentals),
- Xem xét kỹ mức giá bạn phải trả cho dòng thu nhập đó,
- Và tránh tâm lý “không bao giờ bán” – vì thị trường và doanh nghiệp luôn thay đổi.
Trong khi đó, với người đã nghỉ hưu, đầu tư cổ tức thường không phải lựa chọn tối ưu, trừ khi mục tiêu là bảo toàn và để lại di sản lớn cho thế hệ sau.
Tóm lại, đầu tư cổ tức không sai, nhưng không phải “chén thánh”.
Hiệu quả của nó phụ thuộc vào hoàn cảnh, mục tiêu tài chính, và khả năng hiểu đúng bản chất doanh nghiệp mà bạn đầu tư.
>>> Xem thêm: Các bài phân tích mới nhất tại đây.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn mở tài khoản chứng khoán VPBankS
Tải ứng dụng đầu tư NEO Invest (VPBankS) tại đây hoặc quét mã QR:
SĐT/Zalo: 0909689963
Tổng hợp & TDStock
Tác giả
